در زبان اسپانیایی کاخن به معنی صندوقچه و یا جعبه است، برای نواختن این ساز ، نوازنده بر روی آن نشسته و با ضربات کف دست و انگشتان بر روی صفحه جلویی و کناری می‌کوبد.
این ساز عمدتا در موسیقی آفرو-پرویی و سبک‌های معاصر فلامنکو و جَز مورد استفاده قرارمی‌گیرد.
در این مقاله نگاهی میندازیم به تاریخچه و ساختار این ساز
تاریخچه‌ی کاخن
کاخن قدمت زیادی ندارد. در ابتدا کولی‌های اسپانیا در کنار ساز گیتار روی جعبه‌های میوه ریتم‌هایی را برای رقص اجرا می‌کردند که بعدها شکل سازی مستقل به خود گرفت و به کاخن امروزی تبدیل شد.
این ساز از اواخر قرن هجدهم میلادی توسط آفریقایی تبارهای پرو، موسوم به آفرو-پرویی‌ها مورد استفاده بود، اما بعدها در سراسر آمریکا، فیلیپین و اسپانیا رواج یافت.
در اواخر قرن نوزدهم، نوازندگان کاخن تغییراتی را در صدادهی و ساختار آن پدید آوردند.
ساختار کاخن
ساختار کاخن شبیه به جعبه‌ای شش وجهیِ مکعب مستطیل است که پنج وجه آن را از یک لایه نازک چوب به ضخامت ۲ تا ۳.۱ سانتی‌متر می‌سازند و وجه ششم را با یک تخته سه لایه نازک می‌پوشانند. این وجه که سرِ کاخن است را، "تاپا" می‌گویند و حفره‌های صدا در کنارش تعبیه می‌شوند.
فاکتورهایی که در صوت کاخن مانند ارتفاع، حجم، طنین و کاراکتر تاثیر گذارند، عبارتند از: اندازه و شکل ساز، جنس و ضخامت چوب مورد استفاده در ساخت و اندازه و محل تعبیه حفره‌های صدا .
برای ساخت صفحه "تاپا"، معمولا از چوب درخت‌های گیلاس، ماهون و افرا استفاده می‌شود، در حالی که بقیه قسمت‌های کاخن را از چوب کاج، صنوبر و یا سایر چوب‌های سفید و مرغوب می‌سازند.
انواع کاخن
1- کاخن‌های ثابت:
این نوع کاخن ها فنر و یا سیم گیتار دارند و صدای یکنواختی تولید می‌کنند، ولی قابلیت تنظیم را ندارند.
2- کاخن‌های رگلاژی:
این نوع کاخن‌ها دارای فنر یا سیم گیتار هستند، ولی صدایشان هم قابل تغییر است. این مدل از سازها در نوع فنری، قابلیت شل شدن و پخش کردن صدای
چوب، و در نوع سیمی، قابلیت کوک شدن مثل گیتار را دارند.
منبع: بلاگ ماژورین
- ۹۹/۰۹/۳۰